گیاه پاندانوس یا پاندان با نام علمی Pandanus amaryllifolius و از خانواده Pandanaceae بومی مناطقی از جنوب شرقی آسیا از جمله اندونزی و بخشهای شمالی استرالیاست. برخی به گیاه پاندانوس، نخل پاندانوس میگویند که تنها شباهت ظاهری آن موجب این نامگذاری شده است و ربطی به گروه نخلها ندارد.
در دنیا حدود ۶۰۰ گونه از این گیاه تا به امروز شناخته شده است و همگی درخت یا درختچههایی هستند که بومی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان قدیم بودند. امروز از گیاه پاندانوس در برخی کشورها ازجمله ایران به عنوان گیاه آپارتمانی یا گلخانهای استفاده میشود.
تاریخ ورود این گیاه به ایران مشخص نیست. ارزان قیمت بودن و تکثیر بسیار آسان گیاه پاندانوس موجب شده است تا طی مدت کوتاهی در اکثر گلخانهها و آپارتمانها به عنوان گیاه مقاوم آپارتمانی گسترده شود.
محصولات پیشنهادی گل ندا : زامیفولیا – پتوس حصیری – سانسوریا ابلق
مشخصات ظاهری گیاه پاندانوس
برگهای سبزِ براق و باریک گیاه پاندانوس مانند اره است. حاشیه برگها از دندانههای برنده و کوچکی تشکیل شده است که در اثر برخورد به پوست موجب خراشیدگی آن میشود. برگها به صورت دایرهوار دور تا دور ساقه مرکزی رشد میکنند.
گیاه کوچک پاندانوس ظاهری شبیه به بوته آناناس دارد. با افزایش سن گیاه از لابهلای برگهای پایینی ریشههای بسیار قوی ظاهر میشوند. هرگز نباید ریشههای هوایی گیاه را قطع کرد؛ زیرا استحکام و سلامت ساقه را به خطر میاندازد.
بلندای گیاه پاندانوس در محیط طبیعی خود به بیش از ۱۰ متر میرسد؛ اما رشد آن در فضای آپارتمان از ۲ متر تجاوز نخواهد کرد. پاندانوسها نر و ماده دارند. گیاهان نر در زیستگاه خود و در روزهای ابتدایی فصل گرم گلهایی تولید میکنند.
این گلها معطر هستند که باعث گردافشانی و تولیدمثل گیاه میشوند. پاندانوسهای ماده نیز میوههایی گرد و پوستهپوسته شبیه میوه آناناس تولید میکنند. جالب است بدانید که میوههای این گیاه خوردنی هستند.
انواع پاندانوس
- پاندانوس سبز
- پاندانوس ابلق (برگها سبز با حاشیه زرد یا برگ زرد با حاشیه سبز) پاندانوس سبز نسبت به نوع ابلق با محیط کمنور سازگاری بیشتری دارد. نوع ابلق به میزان نور بیشتری احتیاج دارد. همچنین رشد گونه ابلق کم است.
کاربرد گیاه پاندانوس
همانگونه که مطلع هستید، گیاهان آپارتمانی علاوهبر جنبه تزئین محیط در تصفیه هوای منزل نیز نقش دارند. با نگهداری از این گیاهان حس نشاط و سرزندگی به انسان دست میدهد و با رویش هر جوانه احساس مثبت و مسرتبخشی در شخص ایجاد میشود.
هرگز فراموش نکنید که این گیاهان با جا به جایی و تغییر الگوی زندگی در اختیار شما قرار گرفتهاند. قبل از این تمام گیاهان آپارتمانی جزئی از طبیعت بودند. طبیعتی که در آن انسان، حیوان و گیاهان رابطهای متقابل و وابسته دارند.
رابطه انسان با طبیعت همواره یک رابطه جدایی ناپذیر است. انسانها بخش وسیعی از نیازهای روزانه خود را از طبیعت برداشت میکنند. نیاز به مسکن، غذا، پوشاک، سوخت و. اکثر گیاهان آپارتمانی در محیط طبیعی خود مورد استفاده جوامع بومی قرار میگیرند.
پیش از این کسی اطلاع نداشت که گیاه برگ انجیریِ گوشه گلخانه میوهای میدهد که سرشار از ویتامین ث است و بخشی از سبد غذایی مردمان بومی مناطق استوایی را تشکیل میدهد. یا اینکه از چوب گیاه آپارتمانی کاج مطبق در استرالیا برای ساخت کشتیهای باربری استفاده میشود.
کاربرد گیاه پاندانوس در کشورهای مختلف
پاندانوس در ایران
پاندانوس در هند
هندیها از این گیاه در صنایع غذایی و تولید عطر بهره میگیرند. گلهای گیاه پاندانوس بسیار خوشبو هستند و این خاصیت به تولید یکی از مرغوبترین عطرها انجامید.
همچنین برگهای سبز این گیاه در پخت و پز کاربرد دارد. برای طعم دادن به برنج، شیرینیها، ژلهها و دیگر محصولات غذایی از عصاره برگهای معطر گیاه پاندانوس استفاده میشود.
محققان طب سنتی معتقدند که گیاه پاندانوس در کنترل دیابت، تقویت قلب و سلامتی و زیبایی پوست بسیار موثر است.
پاندانوس در تایلند و ژاپن
پاندانوس علاوه بر هند، در تایلند و ژاپن برای طعم دادن به انواع نانها، شیرینیها، ژله و نوشیدنیها کاربرد دارد. در کشور مالزی از برگهای این گیاه برای تزئین دسته گل در مراسمهای رسمی و دولتی استفاده میشود.
پاندانوس در مالزی
مردم کشور مالزی عصاره این گیاه را پس از ترکیب با روغن نارگیل در درمان رماتیسم موثر میدانند. در تایلند دارویی از ریشه این گیاه ساختهاند که بومیان منطقه برای درمان دیابت از آن استفاده میکنند.
پاندانوس در فیلیپین
کاربرد برگهای گیاه پاندانوس در ساخت صنایع دستی
گیاه پاندانوس به عنوان یکی از پرجمعیتترین گونه گیاهی در استرالیا جایگاه ویژهای در بطن فرهنگ و هنر قبایل سنتی استرالیا دارد.
پروژه pet lamp
اعتقاد طراحان این پروژه این است که با بازیافت مواد دور ریختنی پلاستیکی و ترکیب آنها با صنایع دست بومیان سنتی مناطق دنیا میتوانیم سهم بزرگی از کاستن آلودگیهای زمین داشته باشیم.
در سال ۲۰۱۶ اعضای پروژه Pet lamp با ارائه طرح قبلی به بومیان حصیرباف استرالیا و ترکیب آن با بطریهای پلاستیکی آباژور دیگری طراحی کردند و روند ساخت این آباژور به روش سنتی در سایت پروژه قرار داده شد.
جزئیات نگهداری و پرورش گیاه پاندانوس به عنوان گیاه آپارتمانی
خاک
آبیاری
نور
دما و رطوبت
گیاه پاندانوس به تغییرات دمایی حساس نیست. اما باتوجه به اقلیم زیستگاهش محیط گرم و مرطوب را بیشتر میپسندد. البته دمای ایدهآل درون منزل برای حیات پاندانوس بسیار مساعد است. برای رطوبترسانی نیز میتوانید یکبار در هفته گیاه را غبارپاشی کنید.
انتخاب و تعویض گلدان
کوددهی
نکاتی در مورد نگهداری از گیاه پاندانوس
تکثیر و ازدیاد
گیاه پاندانوس به سه روش تکثیر میشود:
- قلمه
- پاجوش
- بذر
اما بهترین روش تکثیر گیاه پاندانوس ازدیاد از طریق تقسیم پاجوش است. با افزایش سن گیاه پاندانوس پاجوشهایی بین برگهای سطح پایین گیاه ظاهر میشوند. هر گیاه پاندانوس میتواند در سال دهها پاجوش تولید کند. این پاجوشها در هنگام رشد و با ماندگاری بر روی گیاه اصلی ریشهدار میشوند و ریشههای خود را از لابهلای برگها به سمت خاک حرکت میدهند.
مشکلات نگهداری از گیاه پاندانوس
- در صورتی که برگهای جدید گیاه نسبت به برگهای قدیمی کوچکتر بودند: احتمالاً به دلیل کوچک بودن گلدان یا آب کم است.
- نوک برگها سوخته: میزان نور بیش از حد معمول است. گرما بدون رطوبت یا سرمای خشک هم از علل این عارضه است. گیاه را هر هفته در هنگام سایه غبارپاشی کنید.
- برگها زردرنگ و به سمت بالا رفتهاند: برگهای جوان گیاه معمولاً زردرنگ هستند و این نشانه سلامت و رشد سریع گیاه است. اگر تعداد کمی از برگهای پایینی زرد شدند، طبیعی است یا به دلیل آبیاری بیش از حد است.
شما هم میتوانید در مورد این کالا نظر بدهید.
برای ثبت نظر، از طریق دکمه زیر اقدام نمایید. اگر این محصول را قبلا از نگارشاپ خریده باشید، نظر شما به عنوان مالک محصول ثبت خواهد شد.
افزودن دیدگاه جدیدهیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.