همه ما تو خونه هامون گلدان هایی داریم که گاهی دقیقا نمی دانیم از این انواع گلدان ها در کجای خانه استفاده کنیم. انتخاب گلدان برای گل هایی که داریم خیلی مهم است. گل ها روح های جاری هر خانه اند، گل و گلدان که در خانه نباشد انگار خانه خانه نیست! امروز می خواهیم بدانیم کدام گلدان مناسب کدام قسمت از فضای خانه شماست.
هر کدام از گلدان‌ها دارای مزایا و معایبی هستند که در زیر به آنها اشاره می شود.
انواع گلدان، معایب و مزایای آنها
انواع گلدان با جنس‌ها و شکلهای مختلف در بازار وجود دارد، انتخاب اندازه و نوع گلدان در رشد و سلامت گیاه هان اهمیت زیادی دارد. ممکن است زیبایی یک ظرف قدیمی شما را برای کاشتن گل و گیاه در داخل آن وسوسه کند اما اگر می‌خواهید این وسوسه هیجان‌انگیز نتیجه موفقی هم در‌پی داشته باشد. پیشنهاد می‌کنیم آشنایی با گلدانهای زیر و در نظر گرفتن گلدان مناسب برای هر گیاه را در تصمیمات خود لحاظ کنید. انتخاب گلدان به اندازه و نوع گیاه و میزان احتیاج آبیاری گیاه بستگی دارد و باید سعی شود بهترین نوع گلدان را برای گیاه انتخاب کرد.
گلدان های پلاستیکی
مزایای گلدان های پلاستیکی
یکی از انواع گلدان هایی که در بازار وجود دارد گلدان های پلاستیکی هستد. تنوعی که در گلدان های پلاستیکی امروزه دیده میشود اکثر ما را به انتخاب گلدان پلاستیکی سوق می دهد. چون رنگ و اندازه و شکل های بسیار متنوعی دارند و مهمتر از همه قیمت های خیلی خوب و مناسبی دارند. بادوام هستند و سبک وزن. و ما می توانیم نسبت به نوع گلی که انتخاب می کنیم زهکشی گلدان رو کم یا زیاد کنیم. گلدانهای پلاستیکی به راحتی قابل جابجایی هستند و می‌توان چندین بار از آنان استفاده کرد.
معایب گلدان های پلاستیکی:
البته عیب‌هایی هم دارند مثلاً رنگ غالب این گلدان‌ها مشکی است. و در روزهای گرم این رنگ گرمای زیادی به خود جذب می‌کند و امکان آسیب رسیدن به ریشه گیاه به دلیل بالا رفتن دما وجود دارد. این گلدان‌ها بعد از چند سال پوسیده می‌شوند و امکان شکستن آنها وجود دارد. گلدانهای پلاستیکی به دلیل دیواره صاف و یکدست احتمال بروز مشکل ریشه پیچ شدن گیاه را افزایش می‌دهد.
گیاهی که دچار مشکل پیچش ریشه میشود بعد از انتقال به گلدان بزرگ‌تر توانایی فرستادن ریشه به بستر جدید را ندارد و در نتیجه دچار توقف رشد میشود. برای جلوگیری از ایجاد این مشکل شیارهایی را روی بدنه گلدانهای پلاستیکی ایجاد کرده‌اند. هنگامی که گیاه خود را از گلدان پلاستیکی بیرون میاورید توجه کنید که آیا توده ریشه به شکل متراکم و محکم درآمده است یا خیر؟ اگر با این مسئله روبرو شدید کافی است که انگشتان خود را به شکل کاملاً ملایم بر روی سطح بیرونی توده بکشید تا از سفتی و به هم پیچیدگی درآید.
نکته دیگر: ضد عفونی این گلدان‌ها بعد از هر بار استفاده است. برای اینکار کافی است آنها را به مدت ۳ دقیقه در آب گرم با دمای ۷۰ درجه سانتی‌گراد بگذارید و بعد درآورده برای مدت بیست دقیقه در سم قارچ غوطه‌ور کنید و بعد از آن می‌توانید استفاده کنید.
مقاله مرتبط : زهکشی گلدان – ضدعفونی کردن خاک گلدان
محصولات پیشنهادی گل ندا : انواع سم
گلدان های سفالی
مزایا و معایب گلدان های سفالی:
انواع گلدان های سفالی به طبیعت نزدیک‌ترند. حس و حالی که یک گلدان سفالی می‌تواند به خانه و حیاط ما بدهد از گلدانهای پلاستیکی بسیار بیشتر است. تقریبا برای کاشت هر نوع گلی مناسب هستند و تهیه آنها نیز راحت می باشد. به دلیل سنگینی و مقاومتشان در برابر باد، برای فضای بیرون مناسب تر هستند. گلدان های سفالی چون منافذ بیشتری دارند به همین خاطر آب را زودتر از دست می دهند. این نکته هم مفید است هم مضر! همین مسئله باعث میشود که چندان با مشکل غرقابی مسئله نداشته باشد. و همین مساله باعث می شود که پوسیدگی ریشه در این نوع گلدان را نداشته باشیم ولی از طرفی دفعات آبیاری بیشتری نیاز دارد.
این روزها هنرمندان بسیار زیادی با نقاشی بر روی سفال، طرح های زیبا به گلدان های بی روح سفالی قدیمی، می دهند و جذابیت آنها را دو چندان می کنند.
گلدان های سفالی مناسب چه گیاهانی هستند؟
وجود منافذ در بدنه انواع گلدان های سفالی مسئله‌ای است که موجب سرعت بخشیدن به خشک شدن خاک درون گلدان بعد از آبیاری میشود. شاید شما نیز نواحی سفید رنگی را بر روی دیواره این گلدان‌ها دیده باشید این نواحی ناشی از تبخیر آب از دیواره و باقی ماندن عناصر موجود در آب بر روی دیواره گلدان است . به همین دلیل این گلدان‌ها اصولاً مناسب گیاهانی که به شور شدن خاک (باقی ماندن عناصر و املاح در دیواره گلدان باعث شوری خاک میشود) بعد از آبیاری حساس هستند مانند بنفشه افریقایی.
گیاهانی مناسب این نوع گلدان‌ها هستند که به رطوبت ماندگار خاک نیاز ندارند . مثلاً کاکتوس‌ها و سایر گیاهان با برگهای آبدار گیاهان گوشتی و یا سایر گیاهان مشابه را می‌توان در گلدان سفالی کاشت. اگر به دلیل داشتن تعدادی از گلدانهای سفالی قصد استفاده از آنان را دارید بهتر است دیواره بیرونی و داخلی گلدان‌ها را با رنگهای اکرلیک یا روغنی رنگ کنید با اینکار عایق بندی انجام میشود. عیب گلدانهای سفالی سنگین بودن گلدان و احتمال شکستنان حین جابجایی است البته در مورد گیاهان که برگسار انبوه و سنگین دارند سنگینی وزن گلدان مانع واژگونی میشود.
اگر قصد استفاده مجدد از گلدانهای سفالی را دارید حتماً به مدت نیم ساعت آنان را درون آب بگذارید تا املاح جمع شده دیواره شسته و تمیز شود. و بعد از ضد عفونی با سم قارچ و حشرات از آنان برای کاشت گیاه استفاده کنید.
محصولات پیشنهادی گل ندا : انواع سم
مقاله مرتبط : ضدعفونی کردن خاک گلدان
گلدان های فلزی
مزایای گلدان های فلزی
انواع گلدان های فلزی به تازگی رواج پیدا کرده است. جنس این گلدان‌ها از مس، روی، گالوانیزه یا چُدن است. مزیتی که گلدان فلزی دارد استفاده مجدد و در واقع بازیافت، بهترین راه صرفه‌جویی در هزینه‌هاست. گلدانهای فلزی خراب نمی شوند و این امکان را برای ما فراهم می سازند که مطمئن باشیم در طولانی مدت و سال‌های سال می توانیم از آنها استفاده کنیم.
معایب گلدان های فلزی
ایرادی که می توان به گلدان های فلزی گرفت این است که به شدت گرما را به خود جذب می کنند. و باعث می شوند ریشه گیاه در برابر نور مستقیم خورشید بسیار گرم شود و صدمه ببیند. مگر اینکه با تنظیم دمای اطراف و دوره‌های آبیاری منظم با دمای آب کنترل شده از حرارت و گرمای بیش از حد داخلی خاک آن مراقبت کنیم. همچنین بعضی از کودها ممکن است فلز را از بین ببرند یا حتی ترکیب بعضی از کودها با ترکیبات داخلی فلزی تأثیر کمتری بگذارند.
اگر محافظ مناسبی برای آنان استفاده‌نشده باشد در برابر زنگ زدگی حساس هستند به هر حال این گلدان‌ها بیشتر از جنبه چیدمان و دکوراسیون مورد توجه قرار می‌گیرند.
گلدان های چوبی
همه طبیعت دوستان جنگل و کلا وسایلی که از چوب تهیه شده باشد را خیلی دوست دارند. به راحتی می شود گلدان چوبی را به رنگ دلخواه تغییر دهیم. جنس بیشتر گلدان های چوبی از چوب درخت سدر، چوب جنگلی مقاوم یا چوب فشرده‌اند تا آسیب‌پذیری آنها در برابر رطوبت به حداقل برسد. می توان آنها را سال‌ها در مناطق سردسیر در فضای سرد بیرون قرار داد. گلدانهای چوبی نسبتا سنگین هستند بنابراین حمل و نقل آنها در اندازه بزرگ سخت خواهد بود.
حتی این گلدان ها قابلیت رنگ کردن و نقاشی را هم دارند که جذابیت آنها را دو چندان می کند. گلدانهای چوبی از جمله گلدان‌هایی هستند که دارای تخلخل می‌باشند اما میزان تخلخل آنها از گلدانهای رسی کمتر است چوب به مرور زمان در اثر رطوبت می‌پوسد و از بین می‌رود گاهی دیواره داخل گلدانهای چوبی را با پلاستیک می‌پوشانند تا عمر آنها را افزایش دهند. اصولاً گلدانهای چوبی برای کاشت و نگهداری نهال درختان و درختچه‌های بزرگ استفاده میشود این گیاهان ممکن است برای چند سال در این گلدان‌ها نگهداری شوند.
گلدانهای چوبی تا حد قابل قبولی ریشه‌های گیاه را از خطر گرم شدن در اثر تابش نور خورشید محافظت می‌کنند. اگر قصد استفاده از مواد محافظت کننده چوب را دارید موادی استفاده کنید که تأثیر منفی بر روی گیاه نداشته باشد. اصولاً چوبهای درختانی همانند سرو و سدر در برابر پوسیدگی مقاومت خوبی دارند.
گلدان های سیمانی
برای داشتن انواع گلدان های سیمانی خودتان نیز می توانید دست بکار شوید و با ایده و خلاقیت بسیار زیاد گلدان های سیمانی خاصی را طراحی کنید. این نوع گلدان بیشتر برای باغ و باغچه های بزرگ استفاده می شود. مزیتی که این نوع گلدان دارد این است که طرح و اندازه آن دست خودمان است. و با چند قوطی رنگ و ذهن خلاق یا تعدادی بچه می توانید گلدان های زیبای سیمانی داشته باشید. فقط زهکشی این نوع گلدان را حتما باید کامل چک کنید و نکته آخر اینکه گلدان های سیمانی یک ماه زمان برای خشک شدن لازم دارند.
این نوع از گلدان‌ها معمولاً مصرف خانگی ندارند و در طراحی‌های فضای شهر یا پارک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این گلدان‌ها وزن زیادی دارند و در برابر تغییرات دمایی مقاوم هستند و تا حد زیادی از ریشه گیاهان در برابر این مسئله محافظت می‌کنند. اما از آنجا که در ساخت گلدانهای سیمانی آهک بکار می‌رود این مسئله می‌تواند در رشد گیاه داخل آن تأثیر منفی بگذارد. بنابراین اگر قصد استفاده از این گلدان‌ها را دارید قبل از کاشت گیاه داخل آنان چندین مرتبه به شکل کامل این گلدان‌ها را با آب شستشو دهید تا جایی که امکان دارد آهک آن شسته شود.
گلدان های سرامیکی براق
گلدانهای سرامیکی براق، گران‌تر از سفال هستند و تنوع رنگ و طرح بی شماری برای انتخاب دارند. این گلدان ها به دلیل زیبایی که دارند مناسب برای تراس، پاسیو و مکان هایی که دید زیادتری دارند هستند. ولی به دلیل نداشتن منفذ، خلاف گلدان های سفالی رطوبت را سریع از دست نمی دهند.
مانند انواع گلدان های سفالی وزن زیادی دارند اما مانند گلدانهای سفالی بدنه متخلخل ندارند. اگر چه گلدانهای سفالی که بدنه نازک‌تری دارند وزن سبک‌تری هم دارند اما نسبت به انواع دیگر زودتر ترک می‌خورند . این گلدان‌ها وقتی در معرض یخ زدگی قرار می‌گیرند احتمال شکستن آنها وجود دارد. همچنین این گلدان‌ها گرما را به مدت طولانی‌تری در خود نگه می‌دارند. و نسبت به گلدانهای پلاستیکی دیرتر خشک می‌شوند. و این مسئله می‌تواند به ریشه‌های گیاه آسیب برساند.
گلدانهای سرامیکی لعاب‌دار رطوبت را بهتر از گلدانهای سفالی نگهداری می‌کنند و تا حد زیادی همانند گلدانهای پلاستیکی از ابن نظر عمل می‌کنند از گلدانهای سرامیکی بیشتر برای بن سای استفاده میشود.
انواع گلدان های ارگانیک از مواد موجود در طبیعت همانند فیبر چوب. انواع پیت. کوکوپیت و الیاف نارگیل ساخته شده‌اند.این گلدان‌ها خشک هستند و برای مدت طولانی می‌توان آنان را انبار کرد. اما به محض مرطوب شدن و قرار گرفتن در خاک توسط عوامل زنده خاک همانند انواع باکتری‌های مفید خاک تجزیه شده و مصرف می‌شوند.
بنابراین زمانی که گیاهان را در این نوع گلدان می‌کارید. و قصد انتقال گیاه را به خاک اصلی دارید نیازی به بیرون آوردن گیاه از این گلدان‌ها نیست . و با همان گلدان می‌توان به خاک منتقل کرد همچنین ثابت شده است که ریشه گیاهان اصولاً در چنین گلدان‌هایی در مقایسه با گلدانهای پلاستیکی بهتر و عمیق‌تر رشد می‌کنند.
محصولات پیشنهادی گل ندا : انواع خاک
مقاله مرتبط : بهترین انواع خاک گلدان
گلدانهای پلی استیرن (فوم):
از مواد شیمیایی بر پایه پلی استیرن ساخته می‌شوند و معمولاً سفید یا سفید مایل به خاکستری هستند. و به دلیل سبکی وزن اندازه و شکلهای متنوع و گوناگون و قیمت مناسب مورد توجه قرار گرفته‌اند.
البته نوعی که عمق کوتاهی دارند خیلی به سرعت گرم و داغ می‌شوند و می‌توانند منجر به آسیب رسیدن به ریشه‌های گیاه شوند.
ویژگیهای مهم برای انتخاب گلدان
منافذ کف گلدان:
وجود منفذ کف برای انواع گلدان برای خروج آب اضافی ناشی از آبیاری بسیار ضروری است. برخی از افراد تصور می‌کنند که می‌توان تا حدی آب به گیاه داد که ریشه‌ها استفاده کنند و مقدار اضافی باقی نماند تا از منافذ گلدان خارج شود اینکار کاملاً اشتباه است. اولاً با چنین روشی ریشه‌های گیاه سیراب نمی‌شوند.
دوما با خروج آب اضافه املاح اضافی موجود در خاک گلدان نیز خارج میشود. باقی ماندن این املاح و عدم خروجان در بین ذرات خاک منجر به مسئله‌ای بنام خاک شور (خاک‌های با مقدار املاح اضافه) میشود. در چنین خاکی حتماً به ریشه‌های گیاه آسیب می‌رسد و حتی ممکن است ریشه‌های گیاه از بین بروند. دقیقاً مثل حالتی که یا به گیاه کم آب داده باشیم یا از کودهای گیاهی بیشتر از نیاز گیاه استفاده کرده باشیم.
بنابراین آبیاری کافی خاک گلدان و خروج آب اضافی از منافذ کف گلدان بسیار مهم است. وجود منافذ کف گلدان به این معنی نیست شما هر مقدار آب به گیاهان بدهید آب اضافی خارج میشود و مشکلی برای گیاه پیش نمی‌آید آبیاری بیش از اندازه می‌تواند به گیاه آسیب برساند. اما به‌کارگیری خاک با زهکش مناسب و منافذ گلدانی موجب به تأخیر افتادن ظهور مشکلات ناشی از آبیاری زیاد میشود ولی از آن جلوگیری نمی‌کند.
برای اینکه منافذ انتهایی گلدان بهترین کارایی را داشته باشند وجود منافذ برای خروج آب اضافی کافی نیست. بلکه قبل از کاشت گیاه می‌بایست که بر روی منافذ قلوه سنگهایی کوچک قرار داد . تا این منافذ در اثر آبیاری خاک گلدان بسته نشود بر روی قلوه سنگها ریختن مقداری سنگریزه می‌تواند به جلوگیری از پایین رفتن ذرات خاک و خروج آنان از منافذ گلدانی کمک کند.
مقالات مرتبط : زهکشی گلدان – گلدان مناسب برای کاکتوس
اندازه گلدان:
اندازه و همچنین شکل گلدان مشخص می‌کند. این گلدان مناسب کاشت گیاه مورد نظر شما هست یا خیر. اندازه گلدان باید به گونه‌ای باشد که بتواند علاوه بر در برگرفتن حجم خاک مناسب ریشه‌های گیاه و نگهداری رطوبت مورد نیاز ریشه‌ها آن‌قدر وزن نیز داشته باشد. که کل گیاه را بتواند نگهداری کرده و واژگون نشود. حتی ممکن است گلدانی به شکل استوانه و بلند باشد و از نظر حجم داخلی میزان مناسبی از خاک را بتواند در خود جای دهد. اما به دلیل کم بودن سطح اتکا نسبت به ارتفاع به واژگون شدن حساس باشد . بنابراین باید در چنین مواردی گیاه مناسب این گلدان را انتخاب کنیم.
مثلاً برای گلدان استوانه‌ای شکل گیاه آویز مناسب‌تر است تا گیاهانی تک تنه با ارتفاع بلند. اگر گیاهی سنگین وزن دارید نگران واژگون شدن گیاه خود هستید می‌تواند از گلدانهای که سطح مقطع آنان در قسمت پایین بیشتر از ارتفاع آنان است استفاده کنید. البته این به معنی استفاده از گلدانهای کم عمق نیست. زیرا به هر حال حجم داخلی و فضای داخلی گلدان باید در حدی باشد که حجم خاکی مناسب با حجم ریشه‌های گیاه را در برگیرد.
اصولاً انواع گلدان های کم عمق بسیار زودتر از سایر گلدان‌ها آب را از دست می‌دهند و خشک می‌شوند. و مناسب گیاهان گوشتی همانند کاکتوس‌ها هستند. که لازم است بین دو نوبت آبیاری خاک گلدان خشک شود. و در برابر خشکی خاک نیز مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهند. گلدان هرچقدر عمیق‌تر و بزرگ‌تر باشد دیرتر آب خود را از دست می‌دهد و خشک میشود به همین دلیل است که اگر گلدان بزرگ‌تر از نیاز گیاه خود انتخاب کنید مشکل خیس غرقابی شدن خاک بخصوص در قسمت‌های میانه و انتهای گلدان و پیش آمدن مشکلاتی نظیر پوسیدگی ریشه و طوقه بیشتر روی می‌دهد.
انتخاب اندازه گلدان:
یکی از مشکلاتی که بسیار متداول است نداشتن آشنایی با اندازه گیاهان است. حتی افرادی که در زمینه پرورش گیاهان فعالیت می‌کنند نیز گاهی می‌توانند دچار سردرگمی بشوند. دلیل این امر نیز تنوع زیادی است که در دنیای ساخت گلدان‌ها از نظر اندازه و شکل ایجاد شده است. بخصوص اینکه برخی گلدان‌ها بیشتر جنبه تزئینی دارند تا کارایی برای کاشت و نگهداری گیاهان . یکی از متداول‌ترین روش‌ها برای انتخاب سایز گلدان اندازه گیری قطر دهانه گلدان است. و معمولاً در این روش چنین سایزهایی استفاده میشود.
شماره ۶-۸-۱۰-۱۲-۱۴-۲۰-۲۵-۳۰ و پس از ان گلدانهای بزرگ‌تر که با نام عمومی گلدانهای سطلی شناخته می‌شوند. و اندازه آنان براساس حجم داخلی مطرح میشود مانند گلدان سطلی ۳ لیتری -۴ لیتری -۶ لیتری و …. این سطل‌ها معمولاً در رنگهای متنوع و غالباً مشکی و سبز عرضه میشود.
پیشنهاد مطالعه : آبیاری گیاهان آپارتمانی – کاکتوس های مقاوم
